Yonatan dadi pahlawan
1Ing sakwijiné dina Yonatan, anaké Saul ngomong marang abdiné sing tukang nggawa gamané: “Hayuk pada nyabrang nyedaki suradadu tukang jagané wong Filistèn sing mapan ing sisih kana.” Nanging ora ngomongi marang bapaké.
2Nanging Saul njagong ing tapel watesé Gibéa ing sak ngisoré wit mulwa ing Migron. Lan wong okèh sing mèlu Saul tyatyahé kira-kira wong 600. 3Imam Ahia, anaké Ahitub, seduluré imam Ikabod, anaké Pinéhas, anaké imam Eli, imamé GUSTI ing Silo, dèkné sing nganggo éfod ing waktu semono. Nanging wong okèh ora ngerti parané mlakuné Yonatan.
4Ing lowongané pegunungan sing dituju arep disabrangi Yonatan menyang panggonané suradadu tukang jagané wong Filistèn ana putyuké gunung watu ing sisih kéné lan ing sisih kana: sing siji diarani Bozes, sijiné diarani Séné. 5Putyuk sing siji metongol ing sisih lor ngadep menyang Mikmas, sijiné ing sisih kidul ngadep menyang Géba.
6Yonatan ngomong marang abdiné sing nggawa gaman kuwi: “Hayuk pada nyabrang nyedaki suradadu tukang jaga wong-wong sing ora sunat kuwi. Menawa GUSTI mimpin perang kita, awit kanggo GUSTI gampang waé mitulungi, senajan karo wong okèh, apa wong setitik.” 7Semauré abdi sing nggawa gaman: “Hayuk sampéyan tandangi sak karep sampéyan, kula mung mèlu waé.” 8Tembungé Yonatan: “Sing ati-ati, kita pada nyabrang nyedaki lan ngétok marang wong-wong kuwi. 9Yèn omongané marang kita mengkéné: Mandeka nganti aku pada nekani kowé, terus kita mandek ing panggonan kuwi lan ora munggah marani wong-wong kuwi. 10Nanging yèn omongané mengkéné: Munggaha mréné, kita bakal munggah, awit yèn mengkono GUSTI wis ngelungké wong-wong kuwi ing tangan kita. Kuwi tandané kanggo kita.”
11Bareng loro-loroné ngétok marang suradadu tukang jagané wong Filistèn, gunemané wong Filistèn mau: “Delengen, para wong Ibrani pada metu sangka guwa pandelikané.” 12Wong-wong suradadu tukang jagané wong Filistèn pada mbengok marang Yonatan lan sing nggawa gamané, tembungé: “Munggaha mréné, aku arep pada ngajar kowé.” Yonatan terus ngomong marang abdiné sing nggawa gaman: “Munggaha, ngetutna aku, awit GUSTI wis ngekèkké wong-wong kuwi ing tangané wong Israèl.” 13Yonatan terus krèngkèlan munggah, ditutké karo abdiné. Wong kuwi pada mati diperangi karo Yonatan, nanging abdiné sing nggawa gaman, sing matèni wong-wong kuwi sangka mburiné. 14Kalahé sing kaping pisan kuwi kelakon awit sangka Yonatan lan abdiné sing nggawa gaman sing bisa matèni kira-kira wong rong puluh, kuwi kelakoné ing negarané sing adoh setengah lukon ing kebon. 15Terus tukul rasa wedi ing tarupé, ing ara-ara lan ing antarané rayat kabèh. Uga para suradadu tukang jaga lan tukang njukuki pada wedi lan bumi nganti gonjing, nganti nganakké rasa wedi sing sangka Gusti Allah.
16Kadung para suradadu tukang jagané Saul ing Gibéa-Bènyamin weruh sing mengkono kuwi lan wong pada ramé mlaku mbrana-mbréné kaya ombaké banyu mbrana-mbréné. 17Ngomong marang suradadu sing pada mèlu dèkné: “Mriksaa barisan, sapa sing ora ana.” Terus pada mriksa lan pada weruh yèn Yonatan karo abdiné sing tukang nggawa gaman ora ana. 18Saul terus ngomong marang imam Ahia: “Klambiné éfod gawanen mréné!” Awit ing waktu semono imam Ahia sing nganggo éfod ing antarané bangsa Israèl. 19Nanging dongé Saul ijik ngomong karo imam kuwi, malah mundak késruh kahanané ing tarup-tarupé bangsa Filistèn, nganti Saul ngomong menèh marang imam kuwi: “Jarké waé!” 20Saul lan sakkèhé wong sing mèlu dèkné terus pada ngumpul; bareng pada tekan ing panggonan peperangan, kétok kabèh wong pada pedang-pedangan, ndadèkké gègèr gedèn. 21Apa menèh wong Ibrani sing wis suwé manggon tyampur karo bangsa Filistèn lan sing wis mèlu maju perang tyampur karo suradaduné pada mbalik mèlu-mèlu para wong Israèl, sing pada mèlu Saul lan Yonatan. 22Malah, bareng kabèh wong Israèl sing pada ndelik ing pegunungan Efraim krungu, yèn bangsa Filistèn pada mblayu, para wong kuwi pada dadi siji ing peperangan. 23Mengkono enggoné GUSTI mitulungi wong Israèl ing dina kuwi. Peperangan kuwi tambah-tambah nganti ngliwati Bèt-Awèn.
Yonatan luwar sangka bebendu
24Kadung wong Israèl pada kedesek ing dina kuwi, Saul ngongkon marang rayat supaya ngutyapké bebendu, tembungé: “Kenaa ing bebendu wong sing mangan apa-apa sak durungé srengéngé mingslep lan sak durungé mbales ukuman marang mungsuhku.” Mulané ora ana wong siji-sijia sing mangan apa-apa. 25Mlakuné suradadu okèh kuwi tekan ing alas lan ing kono ana madu ing lemah. 26Kadung rayat tekan ing alas mau, weruh ana madu mili ing kono, nanging ora ana wong siji-sijia sing ndulit karo drijiné lan terus dityetyep, awit rayat kuwi pada wedi marang sepatané mau.
27Mung Yonatan ora krungu yèn bapaké wis ngongkon sumpah marang wong okèh. Dèkné ngetungké teken ing tangané lan putyuké dityelupké ing talané madu; terus ndulit karo tangané dityetyep, nganti mripaté dadi padang. 28Terus ana salah sakwijiné wong sangka antarané rayat kuwi, sing ngomong mengkéné: “Bapakmu wis ngomongi rayat supaya sumpah karo tenan, tembungé: Kenaa bebendu wong sing mangan apa-apa ing dina iki; mulané wong okèh pada kesel lan lemes.” 29Yonatan terus ngomong: “Bapakku nggawé tyilakané negara hayuk delengen, mripatku dadi padang banget, sak rampungé aku ngityipi madu setitik iki. 30Uga, yèn wong okèh ing dina iki dililani mangan sak wareké sangka olèh-olèhé rayahané mungsuh! Nanging saiki ora sak piraa kalahé bangsa Filistèn.”
31Ing dina kuwi wong Israèl wis ngalahké bangsa Filistèn sangka Mikmas tekan ing Ayalon. Rayat wis kesel lan lémpoh banget, 32mulané pada nyamber rayahané, pada njupuk wedus, sapi lan pedèt, kuwi pada dibelèhi mengkono waé ing lemah lan dipangan sak getihé. 33Bab kuwi terus dikabarké marang Saul, tembungé: “Ngertènana, rayat pada mlaku dosa ing ngarepé GUSTI, ya kuwi anggèné mangan kabèh sak getihé.” Saul terus ngomong: “Kowé pada laku goroh, pada ngglundungna watu gedé mréné, saiki uga.” 34Saul terus ngomong menèh: “Pada ngubengana ing sak tengahé rayat lan pada omongana: Saben wong nggawaa sapiné utawa wedusé ing ngarepku, kuwi belèhen ing kéné, kowé terus kena mangan. Nanging aja nglakoni dosa ing ngarepé GUSTI, ya kuwi mangan sak getihé.” Wong kabèh terus pada nuntun sapiné mbrana ing mbengi kuwi lan dibelèh ing kana. 35Saul terus nggawé mesbèh pasrah marang GUSTI, ya kuwi wiwitané ana mesbèh pasrah marang GUSTI.
36Saul ngomong menèh: “Hayuk kita pada nguber wong Filistèn ing mbengi iki, lan ngrampasi nganti sésuk-ésuk lan aja ana sing diuripi siji-sijia.” Tembungé wong okèh kuwi: “Hayuk ditindakké apa sing kok pikir apik.” Nanging tembungé imam: “Hayuk pada nemoni marang GUSTI ndisik.” 37Terus takon marang Gusti Allah, semauré: “Apa kula dililani ngoyak wong Filistèn kuwi? Apa Panjenengan bakal masrahaké wong-wong kuwi ing tangané wong Israèl?” Nanging ing dina kuwi Panjenengané ora nyauri marang Saul. 38Saul terus ngomong: “Hé kabèh penggedéné rayat pada majua mréné; pada deloken apa jalarané dosa sing kelakon ing dina iki. 39Awit kanggo asmané GUSTI, sing urip, sing mitulungi Israèl, senajan sing njalari kuwi anakku Yonatan, kuwi mesti bakal diukum pati!” Nanging ing antarané rayat ora ana wong siji-sijia sing ngekèki sauran.
40Saul ngomong marang sakkèhé wong Israèl: “Kowé pada ngadeka ing sisih kana, nanging aku lan anakku Yonatan ing sisih kéné.” Wong okèh terus ngomong marang Saul: “Hayuk ditindakké, apa sing kok pikir apik.” 41Saul terus ngomong mengkéné: “Duh GUSTI, Gusti Allahé Israèl, kenèng apa Panjenengan ora gelem nyauri marang abdi Panjenengan ing dina iki? Yèn kesalahan kuwi manggon ing kula utawa anak kula, duh GUSTI, Gusti Allahé Israèl, Panjenengan kétokké Urim kuwi, nanging yèn kesalahan kuwi manggon ing umat Panjenengan Israèl, Panjenengan kétokké Tumim.” Terus sing dituding Yonatan lan Saul, nanging wong okèh nganti bébas. 42Tembungé Saul: “Untyalna lotréné kanggo antarané aku lan anakku Yonatan.” Terus sing dituding Yonatan. 43Tembungé Saul marang Yonatan: “Ngomonga marang aku apa sing kok lakoni.” Yonatan terus ngomong marang Saul mengkéné: “Pantyèn, kula wis ngityipi rasané madu setitik, ing putyuké teken sing kula nyekel. Kula gelem nandangi ukuman mati.”
44Tembungé Saul: “Yonatan kowé kudu mati.” Gusti Allah seksiku. 45Nanging wong okèh pada ngomong marang Saul: “Kenèng apa Yonatan kudu dipatèni? Panjenengané sing olèh kemenangan gedé ing Israèl. Kuwi aja nganti klakon! Kanggo asmané GUSTI sing urip, rambuté sakeler waé aja nganti tiba ing lemah! Awit sangka pitulungané GUSTI uga perkara kuwi klakon ing dina kuwi.” Mengkono wong okèh enggoné nylametaké Yonatan, nganti ora dipatèni.
46Sakwisé Saul ngoyak wong Filistèn, terus mulih, menyang ing omahé menèh, nanging wong Filistèn ya terus pada mulih menyang ing omahé déwé-déwé.
Tyatetan bab mungsuh lan brayaté Saul
47Sakwisé Saul ngadek dadi ratu, ngwasani Israèl dèkné terus maju perang nglawan sakkèhé mungsuhé ing ngendi-endi, ya kuwi: Moab, turunané Amon, Edom, para ratu ing negara Soba lan wong Filistèn. Lan menyanga ngendi waé ngluruk mesti menang. 48Dèkné nindakké penggawéané sing gedé, ngalahké wong Amalèk lan ngluwari Israèl sangka tangané sing pada ngrampasi.
49Anak-anaké lanang Saul, ya kuwi Yonatan, Yiswi lan Malkisua. Asmané anaké wadon loro: Sing mbarep jeneng Mérab lan sing ragil Mikal. 50Bojoné asmané: Ahinoam, anaké Ahimaas. Penggedéné suradadu jenengé Abnèr, anaké Nèr, pamané Saul. 51Kis bapaké Saul lan Nèr, bapaké Abnèr, kuwi pada anaké Abièl.
52Suwéné Saul ngadek dadi ratu tansah ana peperangan sing medèni nglawan bangsa Filistèn. Lan sakkèhé suradaduné lan wong sing gagah rosa-rosa pada didadèkké suradaduné.