Abimèlèk dadi ratu ing Sikem
1Nanging Abimèlèk, anaké Yérubaal, lunga menyang ing Sikem nemoni para seduluré ibuné lan rembukan karo wong kuwi kabèh lan karo brayaté ibuné kabèh mengkéné: 2“Kula njaluk tulung, sampéyan kula njaluk ngomong marang kabèh wong ing Sikem, mengkéné: Endi sing apik kanggo sampéyan kabèh, dipréntah karo wong pitung puluh, ya kuwi para anaké Yérubaal kabèh, apa karo wong siji? Lan muga gelem éling, yèn kula kuwi kulit dagingé sampéyan.” 3Para seduluré ibuné terus pada nyritakké marang kabèh wong kuta Sikem bab Abimèlèk, nganti atiné wong kono pada kegèrèt marang Abimèlèk, awit omongé: “Dèwèké kuwi sedulur kita?” 4Abimèlèk terus dikèki duwit pitung puluh sèkel slaka dijukuk sangka omah Baal-Berit; kuwi terus dienggo ngupahi wong grombolan wong mblarah supaya mèlu dèkné. 5Terus lunga menyang ing omahé bapaké ing Ofra, lan ngentèkké para seduluré, anaké Yérubaal wong pitung puluh, landesan watu siji. Nanging Yotam, anaké Yérubaal, sing ragil bisa utyul awit ndelik.
6Kabèh wong kuta Sikem lan ing Bèt-Milo terus pada nglumpuk ing sak tyedaké wit gedé ing panggonan tugu pengéling-éling ing kuta Sikem, ngedekké Abimèlèk dadi ratu.
7Bareng Yotam dikabari bab lelakon kuwi mau, terus lunga lan manggon ing putyuké gunung Gérisim, terus mbengok karo swara banter marang wong-wong mau, mengkéné: “Pada ngrungokna tembung kula, para warga sing pada manggon ing kuta Sikem, supaya Gusti Allah ya ngrungokké sampéyan uga. 8Ing salah sijiné dina wit-witan pada nglumpuk bakal milih sing bakal dijebatani dadi ratuné. Tembungé marang wit saitun: sampéyan kula njaluk dadi ratu kula! 9Nanging pada disemauri karo wit saitun iki: Apa kok kira aku gelem ninggal lengaku, sing kanggo ngluhurké Gusti Allah lan manungsa, terus lunga ngléyang ing nduwur wit-witan? 10Wit-witan terus pada nembung marang wit ara: Hayuk ta, sampéyan kula njaluk dadi ratu kula! 11Nanging wit ara nyauri: Apa kok kira aku gelem ninggal lelegènku lan wohku sing apik-apik, terus lunga ngléyang ing nduwur wit-witan? 12Wit-witan terus pada nembung marang wit anggur: Hayuk ta sampéyan kula njaluk dadi ratu kula! 13Nanging wit anggur nyauri: Apa kok kira aku gelem ninggal duduhé wohku anggur, sing ndadèkké senengé atiné Gusti Allah lan nggawé senengé manungsa, terus lunga ngléyang ing nduwur wit-witan? 14Wit-witan terus pada nembung marang eri: Hayuk ta sampéyan kula njaluk dadi ratu kula. 15Eri terus nyauri marang wit-witan mau: Yèn dasar temen-temen enggonmu pada arep nglengani aku dadi ratumu, maraa pada ngiyupa ing ayomanku; nanging yèn ora, bèn ana geni sing metu sangka eri lan mangan wit-witan ing pegunungan Libanon.
16Kanggo kuwi yèn dasar tumindak sampéyan kuwi karo temen-temen, lan jujur, ya kuwi enggèn sampéyan ndadèkké ratu Abimèlèk, lan yèn sampéyan nindakké penggawé apik marang bapak Yérubaal lan turunané, yèn sampéyan mbales piyambaké sing timbang karo pelabuhané, 17- bapak kula apa ora wis perang mbélani sampéyan kabèh lan nanggungké nyawané lan wis ngluwari sampéyan sangka pangwasané wong Midian, 18nanging ing saiki sampéyan kok pada nglawan marang turunané bapak kula, lan matèni anaké, wong pitung puluh, landesan watu siji, lan Abimèlèk anaké abdiné wadon sampéyan dadèkké ratuné para wong ing kuta Sikem, awit kuwi sedulur sampéyan - 19dadi yèn sampéyan ing dina kuwi nandangi setia lan tulus éklas kanggo bapak Yérubaal lan turunané, hayuk sampéyan pada bungah-bungaha gegandengan karo Abimèlèk, lan Abimèlèk ya bèn bungah-bungah gegandengan karo sampéyan. 20Nanging yèn ora mengkono, muga anaa geni sing metu sangka Abimèlèk sing mangan para wong ing kuta Sikem lan ing Bèt-Milo nganti entèk lan anaa geni sing metu sangka para wong ing kuta Sikem lan ing Bèt-Milo sing mangan marang Abimèlèk.” 21Yotam terus mblayu ngungsi menyang ing Beer lan manggon ing kono awit sangka wediné marang Abimèlèk seduluré kuwi.
22Bareng Abimèlèk wis olèh telung taun enggoné mréntah ing Israèl, 23Gusti Allah terus ngetokké semangat ala ing antarané Abimèlèk lan para wong kuta Sikem, terus wong Sikem kuwi pada ora setia marang Abimèlèk, 24supaya penggawé ala sing ditibakké marang para anaké Yérubaal pitung puluh kuwi olèha mbales lan kutahé getihé diwaleské marang Abimèlèk seduluré, sing wis matèni para anak mau, lan marang wong kuta Sikem, sing pada ngréwangi matèni para seduluré kuwi. 25Awit wong kuta Sikem kuwi pada ndèkèkké wong sing ngadang dèwèké ing putyuk gunung lan pada mbégali sapa sing liwat metu ing dalan kono. Perkara kuwi dikabarké marang Abimèlèk.
26Waktu semono Gaal anaké Ebed kabèh para seduluré wis pada teka lan ngalih menyang ing kuta Sikem. Wong kuta Sikem pada pertyaya marang dèwèké. 27Terus pada metu menyang ing kebon, ngunduhi lan ngumpulké wohé kebon angguré, terus pada nganakké riyaya mlebu ing omah allahé, pada mangan lan ngombé lan nyepatani Abimèlèk. 28Gaal anaké Ebed mau terus omong: “Abimèlèk kuwi sapa, lan sapa kita, wong Sikem iki, nanging kita kok dadi abdiné? Anaké Yérubaal lan Sébul wakilé, kuwi apa ora pada dadi abdiné wong-wongé Hamor, bapaké Sikem, mulané apa sebabé, nanging aku pada dadi abdiné? 29Yèn aku ngwasani wong-wong ing kuta kéné, Abimèlèk mesti tak tundung.” Dèwèké terus ngomong marang Abimèlèk: “Hayuk kuwatké suradadu-suradadumu, gelis ngluruka!” 30Bareng Sébul, penggedéné kuta kono, krungu tembungé Gaal anaké Ebed mau, terus muntab nesuné. 31Sébul terus ngongkon kongkonan menyang ing ngarepé Abimèlèk ing Aruma, dikongkon ngomong: “Gaal anaké Ebed karo para seduluré pada teka ing Sikem, lan ngertènana, kuwi pada ngojok-ojoki wong Sikem supaya nglawan marang sampéyan. 32Awit kuwi sampéyan kula njaluk lunga ing wantyi wengi, ya sampéyan kabèh rayat sing ngetutké sampéyan, lan kula njaluk nyegat ing kebonan. 33Sésuk ésuk, ing wantyi njedulé srengéngé sampéyan kula njaluk nyerang kuta kuwi. Yèn Gaal sak balané pada metu nglawan sampéyan, sampéyan terus gelem nindakké apa sing tyotyok karo kahanané, sing sampéyan temoni.”
34Mulané Abimèlèk ing wayah mbengi terus budal uga kabèh rayat sing ngetutké, lan ing Sikem terus nganakké panyegatan patang kumpulan kanggo nglawan Sikem. 35Bareng Gaal anaké Ebed metu lan ngadek ing ngarepé gapurané kuta kuwi, Abimèlèk nalika budal sangka panyegatan karo rayat sing ngetutké. 36Bareng Gaal weruh suradadu mau terus ngomong marang Sébul: “kok ana wong okèh sing medun sangka putyuké gunung.” Sébul nyauri: “Kuwi ayang-ayangé gunung, sing kok sangka wong.” 37Nanging Gaal ngomong menèh: “ana wong okèh sing medun sangka gunung Puseré Lemah lan ana sak rombongan menèh teka sangka dalan wit gedé Ramalan.” 38Semauré Sébul marang Gaal: “Ing ngendi saiki tutukmu sing nduwé tembung: Abimèlèk kuwi sapa, nanging aku kok pada dadi batur marang dèwèké? Iki wong-wong sing pada kok sepèlèké. Saiki majua serangen kuwi!” 39Gaal terus maju disawang karo wong kuta Sikem nyerang perang nglawan Abimèlèk. 40Nanging terus diuyak karo Abimèlèk lan mblayu sangka ngarepé, lan okèh sing pada mati nganti tekan ing ngarepé gapura. 41Nanging Abimèlèk kuwi tetep ing Aruma, nanging Sébul nundungi Gaal karo para seduluré, nganti pada ora bisa tetep manggon ing Sikem.
42Esuké wong kuta kono pada metu menyang ing kebon. Bareng perkara kuwi dikabarké marang Abimèlèk, 43Abimèlèk terus ngejak suradadu-suradaduné, dipratung dadi telung kumpulan lan nata panyegatan ing kebon. Bareng kétok wong-wong pada metu sangka kuta terus dilawan lan dipatèni. 44Abimèlèk karo suradadu sak rombongan sing ngetutké kuwi pada nyerang lan terus mapan ing gapurané kuta, nanging sing rong kumpulan pada nyerang lan matèni kabèh wong ing tegalan. 45Abimèlèk perang marang kuta kuwi nganti sedina muput; kutané direbut lan wong-wong sak isiné dipatèni, kutané digempuri lan disauri uyah.
46Bareng wong sak isiné kuta menara Sikem krungu sing mengkono kuwi, terus pada mlebu ndelik ing guwa sak ngisoré omahé El-Berit. 47Abimèlèk terus dikèki kabar, yèn kabèh wong kuta menara Sikem nglumpuk ing kono. 48Abimèlèk kabèh sak balané kabèh terus munggah ing gunung Salmon. Abimèlèk terus njupuk kampak lan ngetoki pangé wit-witan, terus dipanggul lan ngomong marang wong sing pada ngetutké: “Gelis pada nandangana apa sing tak lakoni, sing pada kok deleng iki!” 49Suradadu-suradaduné terus ya pada ngetoki pangé déwé-déwé lan ngetutké Abimèlèk; kayuné terus ditumpangké ing guwa mau, lan guwa kuwi diobong karo geni ing sak nduwuré sirahé wong-wong mau, nganti wong-wong sak isiné kuta menara Sikem ya pada mati, lanang lan wadon udakara wong 1000.
Abimèlèk mati ditibani watu
50Sakwisé mengkono Abimèlèk terus ngluruk kuta Tebes, terus dikepung lan direbut. 51Nanging ing sak tengahé kuta ana menara sing kuwat, sing kanggo ngungsi karo wong lanang lan wadon, kabèh sak isiné kuta kuwi; lawangé terus dikantying lan wong pada munggah ing putyuké menara kuwi. 52Abimèlèk uga wis teka ing menara kono, terus dilawan lan bisa nrobos nganti tekan ing lawangé menara lan arep mbakar menara kuwi. 53Nanging terus ana sakwijiné wong wadon, sing nibakké watu gilingan ngenèngi sirahé Abimèlèk, nganti remuk. 54Abimèlèk terus nyeluk abdi sing nggawa gamané, kuwi dipréntahké: “Pedangmu tyublesna, aku patènana, supaya aku aja nganti diomong-omongké: Wong wadon sing matèni.” Terus disuduk karo abdiné dadi lan matiné. 55Bareng wong Israèl pada weruh yèn Abimèlèk wis mati, terus pada mulih menyang panggonané déwé-déwé.
56Mengkono enggoné Gusti Allah mbales dosané Abimèlèk marang bapaké, ya kuwi enggoné matèni seduluré pitung puluh. 57Uga kabèh dosané wong Sikem ya ditempuhké marang sirahé déwé karo Gusti Allah. Kaya mengkono dadiné bebenduné Yotam, anaké Yérubaal sing ditibakké marang wong-wong mau.