Gusti Yésus nambani slafé ofisir
1Sakwisé rampung enggoné memulang marang wong-wong, Gusti Yésus terus mlebu nang kuta Kapèrnakum. 2Nang kono ènèng sakwijiné ofisir Rum sing nduwé slaf sing ditrésnani tenan. Slaf iki lara nemen, wis arep mati. 3Kadung ofisir mau krungu bab Gusti Yésus, dèkné terus kongkonan pengarepé wong Ju siji-loro nyuwun marang Gusti Yésus supaya teka nang omahé lan nambani slafé. 4Wong-wong sing dikongkon mau terus budal nang nggoné Gusti Yésus. Kadung wis tekan terus pada nyuwun banget marang Dèkné ngomong: “Mbok ofisir iki ditulungi ta, awit ora ènèng ilangé. 5Wongé trésna marang bangsané awaké déwé, wujuté dèkné nggawèkké sinaguk awaké déwé.”
6Gusti Yésus terus mèlu wong-wong mau. Kadung wis tyedek omahé, ofisiré terus kongkonan kantya-kantyané metuki Gusti Yésus, kongkon ngomong: “Guru, ora usah nglumui teka nang omahku. Aku ora pantes mbok dayohi. 7Aku déwé ya rumangsa ora pantes mara nang nggonmu. Mbok ngetokké tembung sak ketyap waé, mesti slafé bisa mari. 8Awit aku déwé ya ing sak ngisoré penggedéku lan aku déwé uga nduwé soldat-soldat ing sak ngisorku sing kudu manut marang aku. Nèk aku mréntah sing siji ngomong: Kana lunga, wongé ya lunga lan liyané tak tyeluk: réné, wongé mesti teka. Nèk aku ngomong karo slafku: iki ditandangi, mesti ya ditandangi.”
9Gusti Yésus nggumun krungu tembungé ofisir mau. Dèkné terus ndelokké wong-wong sing pada mèlu, terus ngomong: “Tenan, Aku durung tau tumon wong sing nduwé pengandel semono gedéné. Ing sak tengahé wong Israèl waé ora ènèng!”
10Kadung wis balik menèh, wong-wong sing dikongkon metuki Gusti Yésus mau terus pada weruh nèk slaf sing lara wis mari.
Gusti Yésus nangèké wong mati
11Ora let suwi Gusti Yésus terus budal nang kuta Nain. Murid-muridé ya mèlu lan wong pirang-pirang pada ngetutké. 12Kadung Gusti Yésus wis mèh tekan lawangé kuta kono, kok ènèng wong mati dipanggul metu. Sing mati kuwi botyah enom, anak sing ora ènèng tunggalé. Ibuné wis randa. Wong pirang-pirang sangka kuta kono pada mèlu layat. 13Gusti Yésus terus melas marang mbok randa mau, Dèkné krasa sedi uga. Mulané terus ngomong: “Aja nangis Bu!” 14Gusti Yésus nyedeki bandosané terus didemèk. Wong-wong sing manggul bandosané pada mandek. Gusti Yésus terus ngomong: “Lik, Aku ngomong marang kowé, tangi!” 15Botyah sing mati mau terus jenggèlèk njagong, terus molai ngomong. Gusti Yésus terus masrahké botyahé marang ibuné.
16Wong kabèh pada wedi terus ngluhurké Gusti Allah ngomong: “Enèng nabi gedé tangi nang tengahé awaké déwé. Gusti Allah wis teka arep nylametké umaté!” 17Kabar bab Gusti Yésus iki terus mrèmèn-mrèmèn nang bawah Yudéa sak kabèhé lan uga nang sak kiwa-tengené.
Gusti Yésus lan Yohanes Pembaptis
18Yohanes krungu kabar bab Gusti Yésus sangka murid-muridé. 19Dèkné terus nyeluk murid loro dikongkon nang nggoné Gusti Yésus kongkon takon ngéné: “Apa Kowé kuwi Kristus sing wis ketulis nèk bakal teka, apa awaké déwé kudu ngentèni wong liyané?”
20Kadung murid loro mau wis tekan nggoné Gusti Yésus, terus ngomong: “Yohanes Pembaptis sing ngongkon awaké déwé teka nang nggonmu kongkon takon apa Kowé kuwi Kristus sing kudu teka, apa awaké déwé kudu ngentèni wong liyané?”
21Ing waktu kuwi peneré Gusti Yésus ijik nambani wong pirang-pirang sing lara; demit-demit ditundungi lan wong sing lamur ditambani bisa weruh menèh. 22Gusti Yésus terus semaur ngéné marang wong loro mau: “Kana balik nang nggoné Yohanes. Kana diomongi bab apa sing kowé weruh lan krungu. Kana Yohanes diomongi nèk wong lamur bisa weruh menèh, wong lumpuh bisa mlaku menèh, wong lara lépra bisa resik menèh awaké, wong budek bisa krungu menèh, wong mati urip menèh lan kabar kabungahané Gusti Allah digelarké marang wong sing ora nduwé. 23Beja wong sing ora mangu-mangu bab Aku.”
24Sakwisé murid-muridé Yohanes lunga, Gusti Yésus terus ngomong ngéné bab Yohanes marang wong-wong: “Dongé kowé marani Yohanes nang wustèn kaé, sakjané kowé pada mikir bakal weruh apa? Apa ndarani bakal weruh damèn sing keterak angin rana-réné? Lak ya ora ta? 25Lah ndarani arep weruh apa? Apa wong sing nganggo salin sing larang. Wong-wong sing saliné apik-apik lan uripé adus banda kuwi manggoné nang palès. 26Lah kowé nang wustèn nggolèki apa? Apa pada kepéngin weruh nabi? Ya bener! Kowé malah weruh wong sing ngungkuli nabi. 27Awit Yohanes kuwi kongkonané Gusti Allah sing tekané wis ketulis nang Kitab ngéné: ‘Gusti Allah ngomong: iki kongkonanku, sing tak kongkon budal ndisik nggawèkké dalan Kowé!’ ” 28Gusti Yésus terus ngomong: “Tembungku iki dirungokké: ing sak tengahé wong kabèh ing donya kéné ora ènèng wong sing ngungkuli Yohanes Pembaptis. Nanging senajan ngono, wong sing tyilik déwé ing Kratoné Gusti Allah gedéné ijik ngungkuli Yohanes.”
29Wong kabèh sing krungu tembungé, uga wong-wong belasting, pada ngakoni nèk Gusti Allah bener lan pada njaluk dibaptis karo Yohanes. 30Nanging para Farisi lan para guru Kitab pada nampik apa sing dikarepké Gusti Allah ing uripé. Mulané ora pada mèlu njaluk dibaptis karo Yohanes.
31Gusti Yésus terus ngomong menèh: “Wong-wong jaman saiki kenèng tak padakké karo apa ya? 32Eling-éling kaya botyah-botyah sing dolanan nang lataré pasar; sing sak krompol ngomong karo liyané: ‘Kowé tak mainké lagu kabungahan, nanging ora gelem njogèt; wis tak kidungké lagu kasusahan, kowé ora nangis!’ 33Dongé Yohanes teka, dèkné pasa lan ora ngombé anggur, lah kowé ngomong jaréné Yohanes kelebon demit. 34Lah nanging dongé Anaké Manungsa teka, Dèkné mangan lan ngombé, kowé ngomong: ‘Delokké kaé, wong murka lan tukang ngombé, kantyané wong belasting lan wong ala!’ 35Nanging Gusti Allah gedé kaweruhé lan kuwi diwujutké karo wong-wong sing pada nampa kaweruhé.”
Gusti Yésus merdayoh nang omahé Simon, wong Farisi
36Sakwijiné wong Farisi, jenengé Simon, nyuwun marang Gusti Yésus teka lan mangan nang omahé. Gusti Yésus ya terus teka nang omahé Simon terus njagong. 37Nang kuta kono ènèng sakwijiné wong wédok sing nglakoni urip dosa. Kadung wong wédok iki krungu nèk Gusti Yésus merdayoh nang omahé Simon, wong Farisi, dèkné terus teka nggawa botol isiné lenga wangi. 38Wong wédoké terus ngadek nang mburiné Gusti Yésus, nang sebelah sikilé, terus nangis. Eluhé tumètès nelesi sikilé Gusti Yésus, terus dilapi karo rambuté. Wong wédok mau terus ngambungi sikilé Gusti Yésus, terus diusapi karo lenga wangi. 39Simon, sing ngampirké Gusti Yésus, weruh sing ditindakké karo wong wédok kuwi terus nggagas: “Nèk Yésus kuwi nabi tenan, mesti Dèkné ya ngerti nèk wong wédok sing ndemèk sikilé kuwi wong dosa?”
40Mulané Gusti Yésus terus ngomong marang Simon: “Simon, aku arep nduwé omong setitik marang kowé!” Simon semaur: “Mangga Guru, mangga!” 41Tembungé Gusti Yésus marang Simon ngéné: “Enèng wong loro nduwé utang karo wong sing tukang ngutangi duwit. Sing siji utangé 500.000 pérak, sing liyané 50.000 pérak. 42Kabèh loro ora bisa mbayar utangé, mulané wong sing ngutangi duwité ngomong marang wong loro kuwi nèk wis ora usah mbayar utangé. Saiki Aku takon marang kowé Simon: Wong sing endi sing luwih gedé katrésnané marang wong sing ngutangi duwité?”
43Simon semaur: “Tak kira ya wong sing luwih okèh utangé!” Gusti Yésus ngomong: “Kowé bener.” 44Gusti Yésus terus ndelokké wong wédoké karo ngomong marang Simon: “Kowé weruh wong wédok iki! Dongé Aku mlebu nang omahmu, kowé ora nyawisi banyu kanggo wisuh sikil, nanging wong wédok iki nelesi sikilku nganggo eluhé terus diusapi karo rambuté. 45Dongé Aku mlebu omahmu Aku ora mbok ambung, nanging wong wédok iki ora lèrèn enggoné ngambungi sikilku, wiwit Aku teka nang omahmu. 46Kowé ora nglengani sirahku, nanging wong wédok iki nglengani sikilku karo lenga wangi. 47Ngertia, katrésnané wong iki sing semono gedéné, ngétokké sepira gedéné dosané wongé sing wis dingapura karo Gusti Allah. Wong sing nampa pangapura mung setitik, katrésnané ya setitik.”
48Gusti Yésus terus ngomong marang wong wédoké: “Dosamu kabèh wis dingapura.”
49Wong-wong sing bebarengan mangan karo Gusti Yésus terus pada rasan-rasan: “Wong kuwi sapa ta kok wani ngapura dosané manungsa?”
50Nanging Gusti Yésus ngomong marang wong wédok mau: “Pengandelmu sing nylametké kowé. Wis, kana mlaku sing apik-apik.”