Voorgeschiedenis
1Alexander van Macedonië, zoon van Filippus, afkomstig uit het land van de Kittiërs, was van daaruit opgetrokken tegen Darius, de koning van de Perzen en de Meden. Hij versloeg hem en werd in zijn plaats koning; hij heerste toen al over Griekenland. 2Hij voerde vele oorlogen, veroverde vestingen en liet overal op aarde koningen doden. 3Hij trok op tot aan de uiteinden van de aarde en nam van tal van volken oorlogsbuit mee; de hele wereld had hij in zijn macht. Dit maakte hem overmoedig en hooghartig. 4Hij bouwde een kolossale troepenmacht op, hij heerste over gebieden, volken en vorsten en maakte ze schatplichtig. 5Maar toen werd hij ziek en hij wist dat hij zou sterven. 6Hij riep zijn hoogste bevelhebbers, die van jongs af aan met hem waren opgegroeid, bij zich en verdeelde nog tijdens zijn leven zijn koninkrijk onder hen. 7Twaalf jaar had Alexander geregeerd toen hij stierf. 8Na zijn dood namen de bevelhebbers het bestuur over, ieder in hun eigen gebied, 9waarna zij zichzelf tot koning kroonden. Hun bewind en dat van hun nakomelingen bracht nog lange tijd veel onheil op aarde. 10Een van hun afstammelingen was de schurk Antiochus Epifanes, de zoon van koning Antiochus, die gijzelaar geweest was in Rome. Hij werd koning in het jaar 137 van de Griekse overheersing.
Antiochus Epifanes aan de macht
11In die tijd begon zich in Israël een groep afvalligen te roeren die de wet niet meer wilde navolgen, en zij kregen veel aanhangers. Ze zeiden: ‘Kom, laten we een verbond sluiten met de volken om ons heen, want vanaf het moment dat we ons van hen hebben afgescheiden is ons veel ellende overkomen.’ 12Hun woorden werden met instemming begroet, 13en enkelen uit het volk verklaarden zich bereid naar de koning te gaan. Deze gaf hun toestemming vreemde wetten en gebruiken in te voeren. 14Zo bouwden zij in Jeruzalem een sportschool zoals dat bij de heidense volken gebruikelijk was 15en lieten zij zich weer een voorhuid maken. Zij braken met het heilige verbond, vermengden zich met de heidenen en gaven zich over aan kwalijke praktijken.
16Toen Antiochus zijn heerschappij gevestigd zag, wilde hij ook nog koning van Egypte worden, zodat hij over twee koninkrijken zou heersen. 17Hij viel Egypte met een groot leger binnen, met strijdwagens en olifanten en met een grote vloot, 18en trok ten strijde tegen Ptolemeüs, de koning van dat land. Na zware verliezen werd Ptolemeüs verslagen en op de vlucht gejaagd. 19De versterkte steden van Egypte werden ingenomen en het land werd geplunderd. 20Na zijn overwinning op Egypte trok Antiochus in het jaar 143 met een groot leger naar Israël, naar Jeruzalem. 21In zijn hoogmoed drong hij de tempel binnen, roofde het gouden altaar, de kandelaar met alle toebehoren, 22de tafel voor het toonbrood, de plengschalen, de offerschalen, de gouden wierookschalen, het voorhangsel en de kransen, en haalde de gouden versieringen van de voorgevel. 23Hij roofde het zilver, het goud, de kostbare voorwerpen en de verborgen schatten die hij er vond 24en nam alles mee naar zijn land. Voordat hij vertrok richtte hij een bloedbad aan en sloeg zeer hoogmoedige taal uit. 25Heel Israël was in rouw gedompeld.
26Vorsten en leiders zuchtten,
jongemannen en meisjes kwijnden,
vrouwen verloren hun schoonheid.
27De bruidegom hief een klaagzang aan,
de bruid zat treurend in haar kamer.
28Het land beefde om zijn bewoners,
het volk van Jakob was met schaamte overladen.
29Na twee jaar stuurde de koning het hoofd van de belastingen naar de steden van Judea. Met een grote legermacht trok hij naar Jeruzalem. 30Hij wendde voor vrede te willen sluiten, maar zodra hij het vertrouwen van de inwoners had gewonnen deed hij onverhoeds een aanval op de stad. Hij richtte grote vernielingen aan en doodde vele Israëlieten. 31De stad werd geplunderd en in brand gestoken, de huizen en stadsmuren werden neergehaald, 32de vrouwen en kinderen krijgsgevangen gemaakt, het vee werd in beslag genomen. 33De Davidsburcht werd versterkt met een hoge, dikke muur en stevige torens om als citadel te dienen. 34In deze citadel werd een groep afvalligen in garnizoen gelegd, mannen die de wet verachtten, en zij verschansten zich daar. 35Ze sloegen er wapens en voedsel op, bewaarden er de oorlogsbuit uit Jeruzalem en lagen voortdurend op de loer.
36Ze waren een bedreiging voor het heiligdom,
een voortdurende plaag voor Israël.
37Rondom de tempel vergoten ze onschuldig bloed,
ze ontwijdden de heilige plaats.
38Jeruzalems inwoners vluchtten voor hen,
de stad werd tot woonplaats van vreemdelingen,
tot een vreemdeling voor haar nageslacht,
ze werd door haar kinderen verlaten.
39Haar heiligdom was leeg als de woestijn,
haar feesten werden dagen van rouw,
haar sabbatten werden bespot,
haar eer werd door het slijk gehaald.
40Zo groot als ooit haar eer was,
zo diep werd nu haar schande,
haar trots sloeg om in rouw.
41Toen gaf de koning per brief aan zijn hele rijk bevel om één volk te vormen 42en de eigen gebruiken op te geven. En alle volken voegden zich naar het woord van de koning. 43Zelfs veel Israëlieten gingen over tot zijn godsdienst, offerden aan afgodsbeelden en ontwijdden de sabbat. 44Per bode stuurde de koning brieven naar Jeruzalem en de steden van Judea waarin hij de naleving gelastte van gebruiken die het land vreemd waren. 45In de tempel mochten geen brandoffers, graanoffers en wijnoffers meer worden gebracht en sabbat en feestdagen moesten worden ontwijd. 46De tempel en de priesters moesten ze ontheiligen. 47Ze moesten altaren bouwen, heiligdommen en tempeltjes inrichten voor afgodsbeelden, en vlees van varkens en andere onreine dieren offeren. 48Ze mochten hun zonen niet meer besnijden en moesten zich verlagen tot allerlei onreine en onheilige praktijken. 49Zo zou de wet vergeten worden en zouden alle voorschriften in onbruik raken. 50Iedereen die het gebod van de koning negeerde, zou worden gedood. 51Dergelijke bepalingen kondigde hij in heel zijn rijk af. Ook stelde hij inspecteurs aan die erop moesten toezien dat het volk in elke stad van Judea offers bracht. 52Veel Israëlieten die de wet maar al te graag naast zich neer wilden leggen, voegden zich naar de voorschriften van de inspecteurs, en ze richtten zo veel verschrikkingen aan in het land 53dat de overige Israëlieten zich in alle mogelijke schuilplaatsen moesten verbergen.
54Op 15 kislew van het jaar 145 liet de koning een verwoestende gruwel op het altaar bouwen en hij liet in de andere steden van Judea altaren neerzetten. 55Voor de huisdeuren en op straat werd wierook gebrand. 56Werden er wetsrollen gevonden, dan werden deze verscheurd en verbrand. 57Wie in het bezit van zo’n verbondsrol bleek te zijn of volgens de wet leefde, werd op last van de koning ter dood gebracht. 58Maand na maand traden de inspecteurs in Israël met geweld op tegen de overtreders die ze in de steden aantroffen. 59En op de vijfentwintigste van de maand brachten ze offers op het afgodsaltaar dat boven op het oude altaar stond. 60De vrouwen die hun kinderen hadden laten besnijden, werden op grond van de verordening gedood, 61en zuigelingen werden opgehangen aan de hals van hun moeder. Ook hun huisgenoten en degenen die de besnijdenis hadden verricht werden gedood. 62Toch vonden velen in Israël de kracht zich te verzetten en geen onrein vlees te eten. 63Zij stierven nog liever dan dat zij zich door voedsel zouden verontreinigen en het heilige verbond zouden schenden, en ze werden dan ook ter dood gebracht. 64De toorn drukte zwaar op Israël.