Acts 17

₁Paul naꞌiki Silas dobatapaanan wiizai Amphipolis naꞌiki Apollonia ii aka, udaunaꞌan ĩkaawan naa Thessalonica ati. Naꞌii kainaꞌa synagogue Jewnao idiwau. _2-3Paul kaduz umorotauzon synagogue iti. Uruu idi idikinauꞌu naa umorotan synagogue iti, Sookapa-karu Kamoon dono kida. Uruu dono Paul daꞌatan naꞌiki uaitaan naa ipai wuruꞌu saadinpaꞌoraz Tominkaru paradan, Christ dauaꞌoraz. Kaimanaiman ukowaadan ĩꞌati mishiꞌo wuruꞌu Christ patakaꞌuta-kaoaz naꞌiki uzowii-kaoaz, naꞌiki ukadishitanuzu pabaaranaa iki. “Ukauꞌan diꞌoraz Jesus õkowaadapaniaz uꞌati, uruu wuruꞌu Christ kii-kizaiz,” ukian ĩꞌati. ₄Pabiꞌi kida Jewnao tuukii ĩmishidan naꞌiki ĩnaꞌapata panyukunuu Paul kuwaa kida dauꞌati. Naꞌiki iriba Greeknao toriinpauzonao Tominkaru ati, mishidan kuwai Jesus dauꞌu, naꞌiki iriba kapam umanawun-tinpainao Greek-abanao mishidan.

₅Aizii Jewnao wuruꞌu mamishida-kainaouz Jesus, tuukii paꞌan ĩkishauzin Paulnao ati. Uruu idi ĩbaokopatan naa zoonzionao pidannao, wuruꞌu chiꞌikinauzonaouz dunapota karikaonan. Naꞌiki ĩtoꞌoradan ĩdyaun tuukii Paulnao ati. Sariapa mishi ĩtoꞌoraꞌakan mapidankiaka. Uruu idi ĩkadakoinaꞌakan naa tuukii, aonaa masakaudaꞌu mani atii ĩtoꞌoradan iriba pidannao. Udaunaꞌan ĩnaꞌakaꞌakan naa ĩdyaun sariapa Jason dapu iti. Ĩkaawan naꞌiti baupapa ĩshaazodaꞌakan Jason paniinomizi. Uruu ĩaipan naa pakodita-kidaꞌakan Paulnao ipai pidannao kanaapu iti. ₆Mazan aonaa ĩikodan ĩdyaun naꞌii, uruu idi ĩzaamataꞌakan naa kowas Jason naꞌiki baꞌoran mishidainao naꞌiainao utuma. Udaunaꞌan ĩkozootaꞌakan naa ĩdyaun atii wiizai zowaunaanao kanaapu iti. Ĩkaawan naꞌiti pakadakoinan tuma. Ĩkian, “Diꞌoraz pidannaouꞌu dikaudaapauzonao wiizai ipai amazada kawanaꞌati. Aizii kaawaꞌa naa ĩdyaun wawiizi ati, ₇naꞌiki kaiman Jason taapan ĩdyaun padapu ii. Aizii ĩnao tuukii ĩdikintapan tuubaruꞌo naobanai Caesar kakinaori. Ĩkian kainaꞌa baꞌoran king Jesus kiaꞌo uꞌuu.” ₈Sariapa naobanai-tinpainao kida naꞌiki naꞌiainao pidannao toꞌoraꞌakan tuukii, paabatan idi wuruꞌu naꞌapaꞌoraz parada-karu. ₉Uruu idi naobanainao kian Jasonnao ati, “Wamuudan nii unao soo utaan an zii ipai puraata wadakotan kawanaꞌati.” Ĩtaan daunaꞌan puraata ĩdakotan kawanaꞌati, uruu zii ĩmuuda-kao.

₁₀Aizii wamarutaꞌakan, uruꞌu naa mishidainao dyuudan Paul naꞌiki Silas makon Berea iti. Uruu idi ĩmakon, atii ĩkaawan naꞌiti. Naꞌapaꞌa naa koshan ĩmorotan naꞌii synagogue iti, Jewnao idiwauz, ₁₁naꞌiki ĩkakuwaapan naa Jewnao ati. Mazan tuukii paꞌan Jewnao wuruꞌu, Berea sannaouz aipan patominapa-kida-kao Thessalonica iainao ai. Uruu idi minziiwa ĩwaꞌatin ĩabataꞌazon idi kaimanaiman Paul kuwaa. Naꞌiki ipai kamoo ĩawunuutan saada-kariwaiz kida Tominkaru paradan, ĩtukapaꞌazon Paul naꞌiki Silas kuwaa mishiin naꞌiki ĩtukapaꞌazon unaꞌapan ukawanaꞌati. ₁₂Uruu dono iriba Jewnao mishidan kuwai Jesus dauꞌu, naꞌiki iriba Greeknao daonaioranao mishidan, naꞌiki iriba kapam umanawun kidaꞌo Greek-abanao mishidan ĩkuwaa. ₁₃Aizii Jewnao wuruꞌu Thessalonica sannaouz abatankan naa Paulnao kowaadapan koshan Tominkaru Paradan Berea ii, sariapa ĩmakon naꞌiti. Aizii ĩkaawan naꞌiti sariapa ĩtoꞌoradan pabiꞌi kida naꞌiainao pidannao. Uruu idi baokopa ĩtoꞌoradinan Paulnao ati. ₁₄Sariapa mishidainao wuruꞌu Berea sannaouz dyuudan pidannao waꞌanpaꞌanan Paul kadimanaꞌo idaꞌan paran danoma itinapu. Mazan Silas naꞌiki Timothy aonaa paꞌan ĩmakon. ₁₅Uruu idi Paul makon naa paminaudaꞌunao tuma, atii ĩkaawan Athens iti. Naꞌikiꞌi naa uminaudaꞌunao padantan powaa iti. Aizii ĩkaawan powaa iti ĩkowaadan naa Silas naꞌiki Timothy ati Paul aipan ĩmakon kadiman paꞌidiꞌiti.

₁₆Uruu idi Paul naꞌian naa uzaudapan Silas naꞌiki Timothy kaawan Athens iti. Mazan aonaa Paul nyukunuu kaimanan patukapan idi iriba manawun naꞌii toma-kariwainao paꞌidiwaru tominkarunao nii. ₁₇Naꞌiaꞌa naa koshan Paul morotan synagogue iti. Uruu idi ukakuwaapan kaimanaiman Jewnao ati, naꞌiki Gentilenao ati wuruꞌu toriinpauzonaouz Tominkaru ati. Naꞌiki ipai kamoo umakon pidannao dobaapauzo-kizi an. Naꞌii ukakuwaapan pidannao ati, dobatainao kida padazaba an. ₁₈Kainaꞌa pidannao diꞌitapauzonao panaꞌa kidaꞌo kuwai. Epicurean kiaꞌo ĩdakota-kao, baꞌorainao dakota-kao Stoic kii. Ĩnao kashadaakapan tuukii Paul tuma ukuwaa kida dauꞌan. Sariapa ĩkian kaikapaꞌa: “Naꞌapaꞌo dii kaiwuruꞌu pidan maaitapin-kaꞌo kuwaa kidaz kaikiniꞌi?” Baꞌorainao kian, “Utominapa-kidan pidannao baꞌoran kaduz tominkarunao dauaꞌo.” Ushaꞌapanum kauꞌan ĩnaꞌapan, Paul kakuwaapatinan idi Jesus dauꞌu, naꞌiki ukadishitan dauꞌu pamawaka-kizi iki. ₁₉Sariapa ĩnaꞌakan Paul pidannao diꞌiti, wuruꞌu tominpauzonao naꞌiki diꞌitapauzonaouz panaꞌa kidaꞌo kuwai. Areopagus iaꞌo wuruꞌu ĩbaokopatinpauzonuz. Naꞌiaꞌa naa ĩkian Paul ati, “Waaitapaꞌazon kanom dauaꞌo naꞌiki naꞌapaꞌoram manawun kuwai wuruꞌu paꞌinaa kidaꞌoraz, pukowaadapan. ₂₀Pabiꞌi kida pukuwaa, aonaa waabatauzon zii. Uruu idi waabataꞌazon powaꞌa naꞌiki waaitapaꞌazon naꞌapaꞌoram manawun wuruꞌu pukuwaa kidaz.” ₂₁(Ipai wuruꞌu Athens sannaouz naꞌiki baꞌorainao mashaapainao kida naꞌii, ĩmashaapan soo pakadakotin-kidan dauꞌu karikaonan paꞌinaa kidaꞌo parada-karu oo kuwai uruu ziꞌo uabata-kao.)

₂₂Uruu idi naꞌiaꞌa naa Paul kadishitan pidannao kasabaꞌukinpainao kanaapu iti. Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Unao Athens sannao, mishi unao karikaonan daꞌi utoriinpauzon utominkarunnao ati. ₂₃Ushaꞌapanum kauꞌan ipai õchiꞌikaadanaan naꞌiki õawunuutan uwiizi. Kainaꞌa õtukapan iriba utoman altar kida utominkarunnao ati. Mazan kainaꞌa kapam õtukapan utomanii altar, kaikapaꞌa usaadinpan udaaraꞌa: Tominkaru Atiꞌo Aonaꞌoraz Uaitapauzo-kao. Mishi utoriinpauzonii Tominkaru ati wuruꞌu aonaꞌoraz uaitapauzo-kao. Aizii uruu Tominkaru dauaꞌo nii õkakuwaapan unao ati! ₂₄Uruu Tominkaru tomaꞌo ipai amazada naꞌiki utomanii ipai aimaakannao mashaapainao kida imiꞌi baara an. Uruu kazowautapanii ipai aimaakan aokazi ii naꞌiki imiꞌi baara an kidaꞌo. Aonaa umashaapan wuru idaꞌaꞌa pidan tomaniaz toriinapa-kizai nii. ₂₅Aonaa kanom uaipan pidannao ai, naꞌiki aonaa uaipan pakaminkaꞌuta-kao. Ushaꞌapanum kauꞌan uruu paꞌan taaꞌo kakupa-karu ipai pidannao ati, naꞌiki utaa ipai aimaakan ĩaiapanii kida.

₂₆“Kotuaꞌa naa Tominkaru toman baudaꞌapa daonaiora. Baudaꞌapaꞌo pidan diꞌiki pabiꞌinaaka kida pidannao tominan ipai wuruꞌu mashaapainao kidaz naa imiꞌi baara an. Patoman uaꞌii pidannao, ipai ubuutan amazada, uaitapanii naꞌapainim nii pataan naꞌiki uaitapa kanomanaouꞌo nii pamuuda uruu amazada kida idaꞌa. ₂₇Tominkaru toman pidannao naꞌiki ushaꞌapatan aimaakan ĩꞌati kaikapaꞌa. Uaipan idi tuukii ĩdorotan paugaru, ĩpishaadanaatan nii diꞌiiꞌakaꞌa atii panaadon naꞌapaꞌo idaꞌanaꞌo nii ĩikodanuzu. Aonaa Tominkaru munapon puꞌu mani ai. ₂₈Pidan kiauzon kawanaꞌati: ‘Uruu aipan atiꞌo wakakupan, wazikadinan naꞌiki wanizoinpan.’ Naꞌapa shaꞌatii unao iriban, aitaapauzo kiauzonuz, ‘Waunao naꞌapa udainao kapam.’

₂₉“Mishi Tominkaru dainao waunao, ukauꞌan waaitapa, aonaa wuru kawanuꞌo mani uruꞌu, toma-kariwai kidaz gold idi, silver idi oo kuba kida idi. ₃₀Kotuaꞌa naa aonaa Tominkaru shaꞌapatan pidannao, ĩshaꞌapaapan puꞌu naꞌapa kidaꞌo aimaakan. Ushaꞌapanum kauꞌan aonaa ĩaitapan uruu. Mazan aizii Tominkaru dyuudan naꞌiki uaipan ipai, ipai pidannao tanawatinan wuruꞌu aiaꞌa oii kidaꞌoraz aimaakan pashaꞌapaapan. ₃₁Ushaꞌapanum kauꞌan uaitapa naꞌiaꞌoram kamoo donoꞌo niꞌi naa ukootowapa-kidan ipai, ipai pidannao, mashaapainao wuru amazada baara an kidaꞌa. Kainaꞌaꞌa naa uzaamatanii pidan, kootowapa-kidaꞌo nii ĩdyaun sakitapa, ĩshaꞌapatan kawanaꞌati shaꞌapaꞌoram kida aimaakan. Umishiian pazaamatan wuruꞌu pidanaz, ukadishita-kidan idaꞌan uruu pamawaka-kizi iki,” ukian.

₃₂Aizii ĩabatankan Paul paradan mawakaꞌo kadishita-kida-kao dauꞌan, pabiꞌi kida pidannao tuukii ĩshaazootin-kidan Paul kuwaa. Mazan baꞌorainao kian uꞌati, “Waabataꞌazon powaꞌa zii kaiwuruꞌu pukuwaa kidaz.” ₃₃Uruu daunaꞌan, uipaian naa pakakuwaapan naꞌiki umakon naa wuru diꞌikiꞌi miitiniapa-kizaiz. ₃₄Mazan kainaꞌa pabiꞌi kida pidannao daꞌanan Paul, tuukii ĩmishidan paꞌan.

Kainaꞌa pidan mishidaꞌo Dionysius kiaꞌo uꞌuu. Uruu zaamatinpauzo wunao diꞌitiꞌi, tominpauzonao naꞌiki diꞌitapauzonaouz paꞌinaa kidaꞌo kuwai. Naꞌiki kainaꞌa zunaaba Damaris kiaꞌo oꞌuu. Oroo omishidan kapam, naꞌiki kainaꞌa kapam baꞌorainao kida mishidainao.