Pambuka
1Téofilus sing mulya 2kaya sing kita pada tampani sangka wong-wong sing mbiyèn pada weruh déwé lan pada dadi peladèné pangandika-Né. 3Awit sangka kuwi, sakwisé kula nliti kedadian iki kabèh, sangka wiwitané karo tenanan, putusané ati kula, kula nggawé kitab, sing isiné ketata lan terus kula pasrahké ing ngarepé sampéyan iki, 4supaya sampéyan bisa ngakoni, yèn kabèh sing wis diwulangké marang sampéyan kuwi bener tenan.
Kabar bab lairé Yohanes Pembaptis
5Nalika jamané Hérodes, ratu Yudéa, ana imam, jenengé Sakaria, klebu golongané Abia. Bojoné uga turunané Harun, jenengé Elisabèt. 6Wong loro kuwi pada bener ing ngarepé Gusti Allah lan tansah nindakké pepakon lan pernatané Gusti, tanpa tyiri. 7Nanging ora nduwé anak, awit Elisabèt kuwi gabuk lan wong loro kuwi wis pada tuwa.
8Ing sakwijiné dina, pinuju gilirané golongané, Sakaria nindakké penggawéan ngimami ing ngarepé Gusti Allah. 9Awit nalika dilotré kaya adaté, kanggo nentokké imam sing nampani penggawéan, piyambaké sing dituding mlebu ing Griya Sutyi ngobong dupa ing kono. 10Ing wantyiné ngobong dupa, umat kabèh kumpul ing njaba pada sembayang. 11Imam Sakaria terus dikétoki mulékaté Gusti, dadi ing sak tengené mesbèh pedupan. 12Weruh lelakon kuwi, imam Sakaria kagèt lan dadi wedi. 13Nanging mulékat mau terus ngomong: “Aja wedi, Sakaria, awit pandongamu wis kabul lan Elisabèt, bojomu, bakal nglairké anakmu lanang, kuwi jenengna Yohanes. 14Botyah kuwi bakal ndadèkké bungah lan senengé atimu, malah okèh wong sing uga bakal bungah awit sangka lairé botyah mau. 15Awit botyah kuwi bakal gedé déwé ing ngarepé Gusti lan bakal ora ngombé anggur. 16Uga bakal njalari okèh wong Israèl pada mratobat marang Gusti, Gusti Allahé 17lan bakal mlaku dadi sing ndisiki mlakuné Gusti karo roh lan kwasané Elia, supaya bisa mbalèkké atiné para bapak marang para anaké lan nuntun wong mursal marang kesutyian. Dadiné nyawiské umat sing sembada kanggo Gusti!” 18Sakaria terus ngomong marang mulékat mau: “Kepriyé anggèn kula bisa ngerti, yèn bab kuwi tenan arep kedadian? Awit kula wis tuwa lan simah kula wis tuwa umuré.” 19Semauré mulékat: “Aku iki Gabrièl sing ngladèni Gusti Allah lan aku diutus ngomongi kowé lan nglantarké kabar kabungahan iki marang kowé. 20Sak temené, kowé bakal bisu lan ora bisa guneman nganti tekan wantyiné kelakoné kuwi kabèh, awit kowé ora ngandel marang tembungku sing mesti bakal kelakon ing wantyi sing wis ditentokké.”
21Nalika kuwi wong okèh pada ngentèni imam Sakaria. Wong-wong kuwi pada nggumun, nanging suwé temen enggoné ing Griya Sutyi. 22Bareng metu, piyambaké ora bisa ngomong apa-apa marang wong okèh kuwi lan wong okèh kuwi terus mengertèni, yèn Sakaria mentas nampa wahyu ing Griya Sutyi. Piyambaké terus ngekèki tanda marang wong okèh, lan tetep bisu. 23Bareng wantyiné penggawéan wis rampung, Sakaria terus mulih.
24Ora let suwé Elisabèt, bojoné terus meteng lan sak njeruhné limang sasi ora tau metu-metu, tembungé: 25“Ya iki penggawéané Gusti marang aku enggoné gelem ngluwari wirangku ing ngarepé wong okèh.”
Kabar bab lairé Gusti Yésus
26Bareng wis nyandak nem sasiné, Gusti Allah ngutus mulékat Gabrièl menyang Nasarèt, ing panggonan Galiléa, 27nemoni prawan sing patyangan karo wong sing diarani Yosèf, tyedak turunané Daved. Prawan mau jenengé Maria. 28Nalika mulékat mau mlebu ing omahé Maria, terus ngomong: “Salam, kowé sing ditrésnani, Gusti tansah nuntun marang kowé.” 29Krungu tembungé mengkono kuwi Maria kagèt lan takon ing sak njeruhné ati, apa tegesé kuwi. 30Mulékat terus ngomong: “Aja wedi, Maria, awit kowé olèh katrésnan ing ngarepé Gusti. 31Kowé bakal meteng lan bakal nglairké anak lanang. Kuwi jenengna Yésus. 32Botyah mau bakal gedé déwé lan disebut Putrané Gusti Allah sing Mahaluhur. Uga Gusti Allah bakal ngekèkké damparé Daved, leluhuré, marang Panjenengané. 33Panjenengané bakal ngadek dadi Ratuné para turunané Yakub nganti sak lawas-lawasé lan kratoné kuwi bakal ora ana pungkasané.” 34Maria terus ngomong marang mulékat mau: “Kuwi bisané kedadian kepriyé, jalaran kula durung kawin?” 35Semauré mulékat: “Roh Sutyi bakal teka ing kowé, lan kwasané sing Mahaluhur bakal ngayomi kowé; mulané bayi sing bakal lair kuwi bakal disebut sutyi, Putrané Gusti Allah. 36Elisabèt, sedulurmu, sing wis tuwa kuwi, ya ijik meteng anak lanang, nanging saiki wis nem sasi, sakjané wis diarani gabuk. 37Awit kanggo Gusti Allah ora ana barang sing mokal.” 38Maria terus ngomong: “Kula kuwi abdiné Gusti; kanggo kula dadia kaya sing Panjenengan omongaké.” Sakwisé mengkono mulékat mau terus lunga ninggalké Maria.
Maria ngéndangi Elisabèt
39Ora let suwé, Maria gelis-gelis lunga menyang pegunungan ing kuta Yéhuda. 40Bareng mlebu ing omahé Sakaria terus uluk salam marang Elisabèt. 41Kedadiané nalika Elisabèt krungu uluk salamé Maria, bayiné nggronjal-nggronjal lan Elisabèt terus kebak karo Roh Sutyi 42lan banter sing ngomong: “Kowé kaberkahan ing antarané wong wadon kabèh lan kaberkahan wetengmu. 43Sapa ta aku iki, nanging nganti kedayohan ibuné Gustiku? 44Awit sak temené, bareng aku krungu uluk salammu, bayi ing wetengku nggronjal-nggronjal, awit sangka senengé. 45Rahayu wong sing wis pertyaya, awit apa sing diomongké karo Gusti, mesti bakal kelakon.”
Pamujiné Maria
46Maria terus nggelar tembungé ngéné:
“Nyawaku ngluhurké Gusti,
47lan aku bungah awit sangka Gusti Allah, Juruslametku.
48Awit Panjenengané wis nggatèkké andap asoré abdi-Né.
Wiwit saiki sak kabèhé wong turun-tumurun bakal ngarani aku rahayu,
49jalaran sing Mahakwasa wis nindakké penggawéan-penggawéan sing gedé marang aku lan sutyi asma-Né.
50Kabetyikan-Né turun-temurun kanggo wong sing wedi marang Panjenengané.
51Panjenengané ngekèki pangwasané karo penggawéané tangan-Né lan mbuyarké wong sing gemunggung atiné.
52Panjenengané ngedunké wong-wong sing kwasa sangka jagongané lan ngluhurké wong-wong sing andap asor.
53Panjenengané nglubèrké samubarang sing betyik marang wong sing kaliren lan nundungi wong sing sugih karo tanpa olèh gawé.
54Panjenengané nulungi Israèl, abdiné, awit éling marang katrésnan-Né,
55kaya sing wis dijanjèkké marang leluhur kita, marang Abraham lan tyedak turunané, tekan sak lawas-lawasé.”
56Maria enggoné ing omahé Elisabèt mau telung sasi, terus mulih.
Lairé Yohanes Pembaptis
57Bareng Elisabèt enggoné meteng wis tekan wantyiné, terus nglairké bayi lanang.
58Nalika tangga-teparoné lan sanak seduluré krungu kabar yèn Gusti wis ngekèki kawelasan lan kabetyikan sing semono gedéné kuwi, pada mèlu bungah. 59Ing wolung dinané wong-wong mau pada teka perlu enggoné arep nyunati bayiné lan ngekèki jenengé Sakaria miturut jenengé bapaké. 60Nanging ibuné omong: “Aja, jenengé kudu Yohanes.” 61Tembungé wong okèh mau: “Sanak sedulurmu ora ana sing jenengé mengkono.” 62Terus pada takon marang bapaké karo tanda, bakal dijenengké sapa anaké kuwi. 63Sakaria njaluk lembaran sing biasané kanggo nulis lan terus nulis: “Jenengé Yohanes.” Wong kabèh dadi pada nggumun. 64Sak nalika kuwi uga tutuké kebukak lan ilaté utyul, sak nalika terus bisa omong lan ngluhurké Gusti Allah.
65Para tangga-teparoné pada katekan rasa wedi lan kabèh lelakon mau terus dadi rerasanan wong-wong ing panggonané pegunungan Yudéa kabèh. 66Wong kabèh sing krungu perkara kuwi, pada ngrasak-ngrasakké ing sak njeruhné ati, lan tembungé: “Bakal dadi apa botyah iki bakalé mbésuk?” Awit diayomi karo tangané Gusti.
Pamujiné Sakaria
67Sakaria, bapaké, awit sangka kebak karo Roh Sutyi, terus nubuat, tembungé,
68“Pinujia Gusti, Gusti Allahé Israèl,
awit wis ngéndangi umaté lan ngekèki pangluwaran.
69Panjenengané nukulaké sunguné
kanggo kita ing tyedak turunané Daved, abdiné,
70— Kaya sing wis diomongké wiwitan mbiyèn
lantaran para nabiné sing sutyi —
71supaya kita luwar sangka mungsuh-mungsuh kita
lan sangka tangané sak kabèhé wong sing pada sengit marang kita.
72Kanggo enggoné ngétokké kabetyikan-Né marang leluhur kita
lan enggoné éling marang perjanjian-Né sing sutyi,
73ya kuwi sumpah sing diomongké marang Abraham, bapak leluhur kita, yèn Panjenengané ngekèki kahurmatan marang kita,
74supaya kita luwar sangka tangané mungsuh,
bisa ngabekti marang Panjenengané tanpa rasa wedi,
75ing sak njeruhné kasutyian lan apa sing bener ing ngarepé,
sakjeké urip kita.
76Nanging kowé, nggèr, anakku, bakal disebut nabiné Gusti Allah sing Mahaluhur.
Awit kowé bakal mlaku ndisiki Gusti,
perlu nyawiské dalan kanggo Panjenengané.
77Lan ngekèki pangertèn marang umaté bab dalané keslametan,
didasari pangapurané dosa-dosané.
78Awit sangka kabetyikan sing kebek katrésnané Gusti Allah kita,
Panjenengané bakal teka kanggo nylametké kita,
kaya sengéngé-ésuk sangka ngaluhur.
79Panjengané madangi sak kabèhé wong sing manggon ing pepeteng lan ing ayang-ayangé pati,
uga nujokké sikil kita marang dalan katentreman.”
80Lan botyah mau mundak gedé lan lantaran Roh mundak kuwat, terus manggon ing ara-ara samun nganti tekan dina enggoné kudu ngétok marang turunané Israèl.