Yésus kuwi Gustiné dina sabat
1Ing waktu kuwi, mbeneri dina sabat, Yésus lunga ngliwati kebon gandum. Para muridé pada ngelih, mulané terus pada metiki gandum mau lan dipangan. 2Para Farisi bareng weruh, pada ngomong marang Panjenengané: “Lah, murid Sampéyan pada nindakké perkara sing ora dililani ditindakké ing dina sabat.” 3Nanging Panjenengané ngomong marang wong-wong mau: “Apa kowé ora matya bab tumindaké Daved uga para sing mèlu waktu pada ngelih? 4Bab enggoné terus pada mlebu ing Griyané Gusti Allah lan enggoné pada mangan roti kurban, sing pantyèn ora kena dipangan karo Daved utawa karo sing mèlu, kejaba mung para imam? 5Mengkono uga apa kowé ora matya ing Torèt, yèn ing dina sabat para imam pada nerak pernatané sabat ing griya sutyi, lan ora pada kesalahan? 6Aku ngomong marang kowé: Ing kéné ana sing ngungkuli griya sutyi. 7Yèn kowé pantyèn mengertèni apa karepé tembungé iki: Sing Tak karepaké kuwi kawelasan, duduk kurban, mesti kowé ora ngukum wong sing ora kesalahan. 8Awit Putrané Manungsa kuwi ya Gustiné dina sabat.”
Yésus maraské wong sing tangané mati sebelah
9Sakwisé lunga sangka kono, Yésus terus mlebu ing sinaguk wong-wong mau. 10Ing kono ana wong sing tangané mati sebelah. Wong-wong terus pada ngomong marang Panjenengané: “Ing dina sabat apa dililani maraské wong?” Karepé supaya bisa nggugat Panjenengané. 11Panjenengané terus ngomong marang wong-wong kuwi: “Yèn tunggalmu nduwé wedus siji, nanging wedusé kuwi ketyemplung ing juglangan nalika dina sabat, apa ora terus dityekel lan dientaské? 12Okèh ta katyèké ajiné manungsa tenimbang karo wedus? Mulané dililani waé nindakké kabetyikan ing dina sabat.” 13Panjenengané terus préntah marang sing tangané mati sebelah mau: “Tanganmu atungna.” Wong mau terus ngatungké tangané, banjur dadi waras pulih kaya tangan sebelahé. 14Nanging para Farisi terus pada metu lan pada rerembukan bab enggoné bakal matèni Panjenengané. 15Bareng Yésus krungu bab kuwi, terus sumingkir sangka kono. Wong okèh sing pada mèlu, lan Panjenengané maraské wong-wong mau kabèh. 16Nanging karo tenanan pada ora olèh ngabaraké Panjenengané, 17supaya digenepi tembungé sing dilantaraké karo Yésaya,
18“Kuwi abdi-Ku, pilihan-Ku, duwèk-Ku, sing ndadèkké senengé ati-Ku,
Aku bakal ngekèkké Roh-Ku marang Panjenengané,
lan bakal nggelarké pengadilan marang kabèh bangsa.
19Panjenengané ora bakal nganakké padudon lan ora bakal mbengok-mbengok.
Siji waé ora ana wong krungu swarané ing dalan-dalan.
20Glagah sing semplak ora bakal diketok lan utyeng-utyeng sing urupé melik-melik ora dipatèni,
nganti Panjenengané wis ndadèkké menangé kabeneran.
21Uga bangsa-bangsa bakal pada ngarep-arep marang Panjenengané.”
Yésus lan Bèèlsébul
22Sakwisé kuwi wong-wong mau terus nggawa wong sing ketèmpèlan, lan lamur lan bisu, menyang Panjenengané terus maraské wong kuwi, terus sing lamur lan bisu mau terus bisa guneman lan weruh. 23Wong-wong okèh kabèh pada nggumun lan pada ngomong: “Wong kuwi sakjané tyedak turunané Daved.” 24Nanging bareng para Farisi krungu bab kuwi, terus pada ngomong, mengkéné: “Wong kuwi enggoné nundungi demit nganggo kwasané Bèèlsébul, penggedéné para demit.” 25Sakrèné Yésus weruh pikirané wong-wong kuwi, Panjenengané terus ngomong marang wong-wong mau: “Saben kraton, sing ora dadi siji kuwi mesti ambruk lan saben kuta utawa brayat sing ora dadi siji kuwi ora bisa lestari. 26Yèn sétan nundungi sétan, kuwi dadi petyah karo awaké déwé; yèn mengkono kratoné bisané lestari kepriyé? 27Yèn Aku nundungi demit nganggo jenengé Bèèlsébul, lan nganggo jenengé sapa anak-anakmu olèhé nundungi? Mulané anak-anakmu kuwi sing bakal pada ngadili kowé. 28Nanging yèn enggonku nundungi demit kuwi karo kwasané Rohé Gusti Allah, sak temené Kratoné Gusti Allah wis ing kowé. 29Utawa kepriyé bisané wong mlebu ing omahé wong sing rosa lan ngrampasi barang duwèké, yèn wong sing rosa kuwi ora dibanda ndisik? Yèn wis dibanda, banjur bisa ngrampok omah mau. 30Sapa sing ora setuju marang Aku, kuwi nglawan marang Aku, lan sapa sing ora mèlu nglumpukké karo Aku, wong kuwi mbuyarké. 31Mulané Aku ngomong marang kowé: Kabèh dosa lan pengolok-olok wong bakal dingapura, nanging ngolok-olok marang Roh Sutyi kuwi bakal ora dingapura. 32Yèn ana wong nglawan Putrané Manungsa, kuwi bakal dingapura, nanging yèn nglawan Roh Sutyi, kuwi bakal ora dingapura, dadia jaman saiki, semono uga ing jaman mbésuk.
33Yèn wité betyik, wohé ya betyik; yèn wité ora betyik, wohé ya ora betyik. Awit ketitiké wit kuwi awit sangka wohé. 34Hé, tetesané ula upas, kepriyé enggonmu bisa ngomongké barang-barang sing betyik, lan wong kowé déwé ala? Awit apa sing kok omong ing tutuk kuwi sangka njeruhné ati. 35Wong betyik kuwi ngetokké barang-barang sing betyik sangka simpenané sing betyik lan wong ala ngetokké barang-barang sing ala sangka simpenané sing ala. 36Nanging Aku ngomong marang kowé: Saben tembung sing tanpa guna, sing diomong karo wong, wong kuwi mbésuk ing dina pengadilan kudu tanggung jawap. 37Awit enggonmu bakal dibeneraké kuwi karo tembungmu lan enggonmu bakal ditibani paukuman kuwi ya karo tembungmu.”
Pratandané Yunus
38Waktu semono ana juru Torèt lan para Farisi, sing pada ngomong: “Guru, kita pada kepéngin ngerti tanda sangka Panjenengan.” 39Nanging Panjenengané semaur: “Golongan sing ala lan ora setia iki njaluk tanda, nanging bakal ora dikèki, kejaba mung pratandané Yunus. 40Awit pada kaya Yunus enggoné ing wetengé iwak telung dina telung mbengi, mengkono uga Putrané Manungsa bakal ing njeruhné telengé bumi telung dina telung mbengi. 41Mbésuk ing pengadilan wong-wong Ninewé bakal tangi bareng karo golongan iki lan bakal ngadili golongan iki. Awit wong-wong Ninewé kuwi sakwisé ngrungokké piwulangé Yunus, terus pada mratobat, sak temené ing kéné iki ngungkuli Yunus. 42Mbésuk ing waktu pengadilan, ratu wadon sangka kidul bakal ditangèkké bareng karo golongan iki lan bakal ngadili golongan iki, awit tekané sangka pungkasané bumi, terus ngrungokké bab kawityaksanané Salomo, nanging ing kéné ana sing ngungkuli Salomo.”
Roh ala bali menèh
43“Kanggo roh ala kuwi yèn wis metu sangka wong, terus nglembara nggolèka panggonan menyang panggonan sing bongkor lan suwung. Nanging ora olèh. 44Terus ngomong mengkéné: Aku tak bali menyang omah sing tak tinggal kaé. Terus bali, omahé ketemu suwung, wis resik disaponi lan ditata betyik. 45Roh ala mau terus lunga ngajak roh pitu liyané sing luwih ala tenimbang roh kuwi, terus pada mlebu lan manggon ing kono. Pungkasané wong mau alané ngungkuli sing mbiyèné. Mengkono uga bakal kedadian golongan sing ala iki.”
Yésus lan para seduluré
46Waktu Panjenengané ijik ngomong marang wong okèh kuwi, ibuné lan seduluré pada ing njaba, arep ketemu karo Panjenengané. 47Terus ana sing ngomong marang Panjenengané: “Kuwi ibuné lan seduluré Panjenengan pada ing njaba lan ngupaya kepéngin ketemu karo Panjenengan.” 48Nanging, Yésus nyauri marang sing ngomong, tembungé: “Sapa ta ibu-Ku lan sapa ta sedulur-sedulur-Ku?” 49Panjenengané terus ngelungké tangané marang para muridé lan ngomong: “Iki ibu-Ku lan sedulur-sedulur-Ku! 50Awit sapa sing nglakoni karepé Bapak-Ku ing swarga, ya kuwi sedulur-Ku lanang lan wadon lan ibu-Ku.”