Semonan bab wong-wong sing nggarap kebon anggur
1Yésus terus wiwit ngomong marang wong-wong mau karo semonan: “Ana wong nggawé kebon anggur lan dipageri mubeng. Wong kuwi terus ngeduk juglangan kanggo meres angguré lan ngedekké panggung penjagan. Sakwisé mengkono kebon kuwi diséwaké marang wong-wong sing bakal pada nggarap, terus lelungan menyang panggonan sing adoh. 2Bareng wis tekan wantyiné, wong mau kongkonan abdi marani wong-wong sing pada nggarap, supaya nampani pametuné kebon mau. 3Nanging abdiné kuwi dityekel karo wong-wong mau lan digebuki terus dikongkon bali tanpa gawé. 4Wong sing nduwé kebon terus kongkonan abdi liyané. Abdiné kuwi uga dipentungi karo wong-wong mau nganti tatu sirahé lan diwirang-wirangké. 5Wong mau terus kongkonan abdi siji menèh, lan abdi iki malah dipatèni. Mengkono uga, ijik okèh menèh liyané, ana sing digebuki lan ana sing dipatèni. 6Ijik ana wong siji menèh, ya kuwi anaké sing ditrésnani. Terus wong sing nduwé kebon anggur kuwi kongkonan anaké mau, supaya marani wong-wong sing pada nggarap, mikiré: Anakku mestiné diwedèni. 7Nanging wong-wong kuwi pada rerasan: Lah, iki juru warisé. Hayuk pada dipatèni waé, supaya warisané dadi duwèk kita. 8Wong-wong mau terus nyekel lan matèni anaké sing nduwé kebon anggur kuwi lan terus pada mbuwang menyang sak njabané kebon anggur. 9Saiki apa sing bakal ditindakké karo sing nduwé kebon anggur kuwi? Wong mau bakal teka lan matèni wong-wong sing nggarap kebon angguré, terus masrahké kebon angguré mau marang wong-wong liyané. 10Kowé apa pada ora matya tulisan iki,
Watu sing ditampik karo para tukang gawé omah,
kuwi wis dadi watu pojoké.
11Kedadiané kuwi sangka Gusti,
lan dadi perkara sing nggumunaké ing pandelengé kita.”
12Wong-wong mau terus pada ngupaya bisané nyekel Panjenengané, nanging pada wedi marang wong okèh, awit pada ngerti yèn sing diomongké nganggo semonan kuwi wong-wong mau; mulané terus pada lunga ninggal Panjenengané.
Pitakonan bab mbayar pajek marang Kaisar
13Wong-wong mau terus kongkonan wong Farisi lan wong Hérodéan nemoni Yésus, sengajané arep njiret Panjenengané karo pitakonan. 14Kongkonan mau pada nemoni lan ngomong: “Guru, kita pada ngerti yèn Panjenengan kuwi jujur, lan ora wedi marang sapa waé, awit Panjenengan ora golèk elem-elemané wong, nanging karo bener mulangké bab dalané Gusti Allah. Kanggo iki, mbayar pajek marang kaisar kuwi kenèng apa ora? Kita pada kudu mbayar apa ora?” 15Nanging awit Yésus weruh marang lamisé wong-wong kuwi, terus ngomong marang kongkonan mau: “Kenèng apa kowé pada njajal marang Aku? Aku jupukna duwit dinar siji, tak delengé!” 16Wong-wong kuwi ya terus masrahké duwit dinar siji. Panjenengané terus takon marang wong-wong mau: “Iki gambaré sapa lan iki tulisané sapa?” Semauré: “Gambar lan tulisan kaisar.” 17Yésus terus ngomong marang wong-wong kuwi: “Pasrahna marang kaisar apa sing wajip dipasrahké marang kaisar lan marang Gusti Allah apa sing wajip dipasrahké marang Gusti Allah.” Wong-wong mau pada banget nggumuné marang Panjenengané.
Pitakon bab tanginé wong mati
18Wong-wong Saduki sing nduwé panemuné yèn ora ana tanginé wong mati sangka antarané wong mati; terus teka nemoni Yésus lan pada takon: 19“Guru, Moses wis nulis préntahé marang kita, yèn ana wong sing nduwé sedulur lanang ninggal ndonya, ninggalké bojo wadon ora nduwé anak, wong kuwi kudu jikuk bojo wadon randané mau supaya nindakké turunan kanggo sedulur sing ninggal mau. 20Ana sedulur lanang pitu; sing nomer siji kawin, nanging ninggal ndonya ora ninggalké anak. 21Sing nomer loro terus njikuk bojo wadon kuwi, lan uga terus mati tanpa ninggalké anak; lan kuwi uga sing nomer telu. 22Mengkono sak terusé, pitu-pituné pada ora ninggalké anak, sakwisé kuwi, wong wadon mau ya terus mati. 23Ing dina tanginé wong mati, nalika wong-wong iki pada tangi, wong wadon kuwi arep dadi bojoné sapa? Awit pitu-pituné wis naté pada dadi bojoné.” 24Yésus ngomong marang wong-wong kuwi: “Apa duduk iki sing njalari kowé pada keblinger, awit enggonmu pada ora ngerti Kitab uga kwasané Gusti Allah? 25Awit yèn pada tangi sangka antarané wong mati, wong-wong kuwi pada ora kawin, nanging uripé pada kaya para mulékat ing swarga. 26Nanging perkara tanginé wong mati, apa kowé pada ora matya ing kitab Moses, bab grumbul eri, kepriyé Gusti Allah ngomong marang Moses: Aku iki Gusti Allahé Abraham, Gusti Allahé Isak lan Gusti Allahé Yakub? 27Panjenengané kuwi duduk Gusti Allahé wong mati, nanging Gusti Allahé wong urip. Banget enggonmu keblinger!”
Pepakon sing gedé déwé
28Ing antarané para juru Torèt, ana siji sing sakwisé krungu enggoné wong-wong Saduki lan Yésus pada bantahan, uga nyeksèni yèn Yésus nyauri marang wong-wong kuwi tyotyok banget, terus nemoni marang Panjenengané njaluk ngerti: “Sangka kabèh pepakoné Gusti Allah, pepakon ngendi sing gedé déwé?” 29Yésus nyauri: “Sing gedé déwé ya kuwi: Rungokna, hé Israèl, Gusti kuwi Gusti Allah kita, Gusti kuwi siji. 30Lan kowé, trésnaa marang Gusti Allahmu karo sak kabèhé atimu lan karo sak kabèhé nyawamu lan karo sak kabèhé pikiranmu, uga karo sak kabèhé kekuwatanmu. 31Nanging pepakon sing kaping pindo, ya kuwi: Kowé trésnaa marang pepadamu kaya marang awakmu déwé. Ora ana pepakon liyané sing ngungkuli pepakon loro mau.” 32Juru Torèt mau terus ngomong marang Panjenengané: “Bener, Guru, tembungé Panjenengan, yèn Gusti Allah kuwi siji, ora ana liyané kejaba Panjenengané, kuwi bener. 33Pantyèn, trésna marang Gusti Allah karo sak kabèhé ati, karo sak kabèhé pangertèn, lan karo sak kabèhé kekuwatan, uga nrésnani sak pada-pada kaya marang awakmu déwé, kuwi luwih apik tenimbang kabèh kurban obongan lan kurban liyané.” 34Yésus weruh, yèn wong kuwi enggoné nyauri tembungé karo wityaksana, mulané Panjenengané terus ngomong: “Kowé kuwi ora adoh sangka Kratoné Gusti Allah!” Terus ora ana wong sing wani njaluk ngerti apa-apa menèh marang Panjenengané.
Gusti Yésus lan ratu Daved
35Nalika Yésus ngekèki piwulang ing Griya Sutyi, Yésus ngomong: “Kepriyé nganti para juru Torèt bisa ndunungké, yèn Kristus kuwi Putrané Daved? 36Daved déwé awit ketuntun karo Roh Sutyi ngomong ngéné:
Gusti ngetokké tembung marang Bendaraku:
Njagonga ing tengen-Ku,
nganti Aku nyèlèhké mungsuh-mungsuhmu ing sak ngisoré tlapakanmu.
37Daved déwé nyebut Panjenengané kuwi Bendara, terus kepriyé enggoné Panjenengané kuwi dadi anaké?” Nanging wong okèh sing okèh tyatyahé kuwi pada ngrungokké Panjenengané karo seneng.
Gusti Yésus wanti-wanti marang para juru Torèt
38Ing sak njeruhné piwulangé, Yésus ngomong: “Pada sing ngati-ati marang para juru Torèt, sing pada seneng mlaku mider-mider nganggo jubah dawa lan seneng nampani panghurmatan ing pasar-pasar, 39sing pada seneng njagong ing panggonan sing ngarep déwé ing sinaguk lan jagongan sing dihurmati ing pésta-pésta, 40sing pada ngrampas omah-omahé para randa, lan seneng ndedonga sing dawa-dawa kanggo ngapusi. Wong-wong kuwi mesti bakal pada olèh paukuman luwih abot.”
Pisungsungé randa mlarat
41Nalika Yésus njagong nang ngarepé peti pisungsung, Panjenengané terus nggatèkké wong okèh enggoné pada nglebokké duwit ing peti mau. Okèh wong sing sugih pada nyemplungké pisungsung gedé. 42Terus ana randa mlarat sing uga teka, nglebokké duwit tembaga rong keping, ajiné sak duwit, ya kuwi duwit rètyèh sing tyilik déwé. 43Yésus nyeluk para muridé, Panjenengané terus ngomong: “Sak temené Aku ngomong marang kowé, yèn randa mlarat kuwi masrahké luwih okèh tenimbang karo wong-wong kabèh sing wis pada nglebokké duwit ing peti pisungsung. 44Awit wong-wong kuwi pada masrahké sangka kalubèrané, nanging randa kuwi masrahké sangka kekurangané, apa sing dadi duwèké kabèh, ya kuwi sing dadi pangané.”